از الزامات جوامع شهرنشین، نوسازی و بهسازی بافت شهری است.مداخله در بافت های شهری مقوله ای است که بیشتر از هر چیز نیازمند رویکرد مشارکتی است ، چرا که نوسازی و بهسازی تنها کالبد و فیزیک محلات و بافت را تغییر نمی دهد بلکه نظام اجتماعی و فرهنگی افراد ساکن در این مناطق را نیز […]
از الزامات جوامع شهرنشین، نوسازی و بهسازی بافت شهری است.مداخله در بافت های شهری مقوله ای است که بیشتر از هر چیز نیازمند رویکرد مشارکتی است ، چرا که نوسازی و بهسازی تنها کالبد و فیزیک محلات و بافت را تغییر نمی دهد بلکه نظام اجتماعی و فرهنگی افراد ساکن در این مناطق را نیز تحت تاثیر قرار می دهد.
🔹در برنامه ریزی مشارکتی تصمیم گیری در باره توسعه و عمران شهر یا منطقه باید توسط همه کسانی انجام گیرد که در آن موثر و ذینفع هستند و می باید بر اساس عدالت ، آزادی و حق انتخاب شهروندان استوار گردد.به عبارتی نوسازی شهری باید فرآیندی اجتماع محور و مبتنی بر بهبود وضعیت اقتصادی ، اجتماعی و محیطی باشد که مردم عمده ترین بهره برداران آن به شمار می روند.
🔹مشارکت می تواند در صور مختلف و معانی متفاوت بکار برده شود .مشارکت در معنی عام در واقع کنشی است که در آن فرد به گروه می پیوندد تا دست جمعی به اهداف مشترک دست یابند. گاه در برنامه ریزی ها موافقت را مشارکت تعبیر می کنند که نکته مهم در این زمینه تفاوت ماهوی ” مشارکت ” و ” موافقت ” است.موافقت تنها گرفتن نظر مساعد و مثبت یک جمع برای تصمیم از پیش اتخاذ شده است و در آن شخص موافق ، یاری ویژه ای نمی کند اما مشارکت این فرصت را به فرد می دهد که توانایی خویش را آشکار نموده و از قابلیت و استعداد خود برای رسیدن به اهداف گروهی بهره گیری نماید. در واقع داد و ستد اجتماعی دوسویه میان مردم و مسئولان است.
محدودکردن تعریف مشارکت مردمی در قالب ” حق باخبر شدن و اظهار نظر ” تفسیری تنگ نظرانه از درگیری جامعه در فرآیند تصمیم گیری است که بیشتر دلالت بر ارتباطات دارد تا مشارکت.گرچه ارتباط کارآمد بین جامعه و تصمیم گیرندگان عنصری پایه در مشارکت است.
🔹در حال حاضر ،مشارکت مردمی از رموز موفقیت پروژه های شهری و معیار ارزیابی عملکرد نظام مدیریت شهری به شمار می رود ،این مشارکت به صورت خود به خود و با رویکردی از بالا به پایین تحقق پیدا نمی کند ، بلکه نیازمند زمینه سازی و بستر سازی مناسب از طرف مدیریت شهری می باشد. آموزش و تبیین مفهوم مشارکت ، ابعاد و ویژگی های آن و همچنین راههای مشارکت به صورت عینی و مشخص و به شیوه ای مناسب و فراگیر نه تنها به مردم بلکه به متولیان امر ، از الزامات اولیه خواهد بود.
- نویسنده : آینور فاروقی دانشجو کارشناسی ارشد برنامه ریزی شهری
