شهر خلاق
شهر خلاق
فلسفه شهر خلاق بر این اصل بنا شده است که هر شهری استطاعت و ظرفیتی بسیار بیشتر از آنچه در وهله اول به نظر می آید در خود دارد؛ به عبارت دیگر در شهر خلاق همه خلاقند!
خلاقیت؛ آفرینندگی یا آفرینشگری یا خلاقیت، مهم‌ترین و اساسی‌ترین قابلیت و توانایی انسان و بنیادی‌ترین عامل ایجاد ارزش است که در همهٔ ابعاد و جوانب زندگی وی نقش کاملاً حیاتی ایفا می‌کند.
خلاقیت را میتوان دیدن پدیده ها از دریچه های نو و غیر معمول دانست. همچنین میتوان آن را توجه به زاویه هایی که هیچکس دیگر نمیبیند و سپس ارائه رهیافت هایی نو، غیر معمول و اثر بخش معنی کرد. در حقیقت خلاقیت به وجود آوردن تجربه های نو، ظرفیت و توانایی بازنویسی قواعد و ابزاری برای بیشینه کردن امکانات است.

شهر خلاق چیست؟

فرض ابتدایی شهر خلاق این است که افراد عادی میتوانند کارهای فوق العاده ای انجام دهند به شرط اینکه فرصت کافی در اختیار داشته باشند. در شهر خلاق، خلاقیت میتواند از هر منبعی در محیط نشات بگیرد. این محیط بسته به توانایی خود بخشهای متعددی چون جامعه ساکن در محیط، فضا و منظر شهری و امکانات محیطی را شامل میشود.
فلسفه شهر خلاق بر این اصل بنا شده است که هر شهری استطاعت و ظرفیتی بسیار بیشتر از آنچه در وهله اول به نظر می آید در خود دارد؛ به عبارت دیگر در شهر خلاق همه خلاقند! به همین منظور شهر باید فضایی برای جذب و پرورش ایدهها و نوآوریهای همه باشد و بتواند از خلاقیت همه افراد چه افراد خاص و ویژه مانند هنرمندان، دانشمندان، نویسندگان و چه افراد معمولی بهره ببرد. شهر خلاق فضایی برای یادگیری و به کارگیری تمامی حس ها است.شهرهای خلاق رشد اقتصاد کشور را باعث می‌شوند. نظریه‌های مختلفی دربارﮤ این موضوع مطرح است.
امروزه خلاقیت شهرها یکی از عوامل رشد اقتصادی شهرهاست؛ بنابراین شناخت و بررسی عوامل تأثیرگذار بر خلاقیت شهرها از موضوع‌های مهمی است که سیاست‌گذاران اقتصادی به آن توجه می‌کنند.

شهروند خلاق

شهروند خلاق؛در حقیقت شهر خلاق فضایی است که در آن فعالیتهای نوین اتفاق میافتد و این به معنای وجود «شهروند خلاق» است.امروزه افرادی که مهارتهای تکنولوژیک و خلاقانه دارند شهروند خلاق محسوب می شوند.
براساس مطالعه‌های صورت‌گرفته در رابطه با شهرها شاخص‌ها خلاقیت  در شش دسته طبقه‌بندی می گردد  که عبارت‌اند از:
۱-سرماﻳﮥ انسانی،۲-تکنولوژی۳- تحمل پذیری (تسامح و پذیرندگی)۴- ویژگی‌های اقتصادی ۵-ویژگی‌های مکانی ۶- صنایع و خدمات خلاق.
۱-وجود سرماﻳﮥ انسانی عاملی در توسعه اقتصادی، رشد بهره‌وری و نوآوری است و آموزش کالایی مصرفی برای سرمایه‌گذاری در ظرفیت تولیدی فردی است؛ بنابراین با وجود نیروهای دانشگاهی و آموزش دیده  سرمایه‌گذاری در آموزش و تربیت نیروی نخبه که عامل خلاقیت و رشد اقتصادی است .
۲-تکنولوژی
 جهان مدرن به واسطه ایده های خلاقانه و تکنولوژی های جدید شناخته می شود، امّا خلاقیت به تنهایی نمی تواند موفقیت را تسهیل کند. افراد خلاق به شروع قدرتمندی نیاز دارند که بتوانند ایده های خود را بیشتر کرده و راه های بهتر و جدیدتری را کشف کنند.
به طور کلی، در حال حاضر استارتاپ ها به بهترین روش برای پیشرفت بیشتر تکنولوژی تبدیل شده اند.
۳_تحمل پذیری؛تحمل پذیری مقوله ای مهم و اساسی در مدیریت خلاقانه است که بحث ویزه ای می طلبد.
۴- برای هدایت کلان‌شهرها به سَمت خلاقیت بیشتر و درنتیجه رشد اقتصادی بیشتر شهرها باید سیاست‌های مناسبی به کارگیرند در عصری که پیشرفت اقتصادی تحت لوای صنایع بزرگ صرفا نمی تواند پیشران یک کشور باشد، توجه ویژه به خلاقیت و صنایع خلاق در هر یک از شهرهای یک کشور در حال توسعه می تواند ضامن حفظ فرهنگ و اقتصاد کشور باشد. در این شهرها پیوند میان مردم، صنعت و فرهنگ در قالب صنایع فرهنگی بروز می یابد.
۵-در حقیقت فرآیند خلاقانه توسعه یک فضای شهری زمانی شکل میگیرد، که افرادی که میخواهند از آن استفاده کنند در این فرآیند دخیل باشند و چون تفکر ساری و جاری افراد در آن اجتماع در طراحی به چشم میخورد به نوعی از خلاقیت موجود در جامعه در شکلگیری شهر کمک گرفته میشود. این فرآیند از یک سو به پویایی و توانایی محیط و از سوی دیگر به بروز طبقه خلاق و تعاملات طبقات درگیر با آن کمک میکند.
۶-شهرها امروزه اصلی ترین مراکز اقتصادی جوامع گوناگون می باشند و توسعه پایدار و الگوهای درآمدی پایدار از مهمترین مسائل شهری است. تمرکز بر توسعه صنایع خلاق و به کارگیری استراتژی های شهرهای خلاق یکی از راهکارهای پیشروی شهرهای امروزی است.
در پایان باید گفت  شهر خلاق را می توان رویکردی جایگزین برای احیای شهری دانست.نقطه کانونی شهر خلاق، فرهنگ، آموزش، جو یا فضای خلاقیت است. خلاقیت در احیا و توسعه مجدد شهری بسیار مهم است . در این رویکرد اقتصاد فکری یا اقتصاد خلاق از اهمیت بسزایی برخوردار است. به عبارتی دیگر شهر خلاق تغییر از اقتصاد کارخانه ای به اقتصاد فکری یا خلاق و دوری از رویکرد دولت محوری به حکمروایی یا همکاری مابین دولت، شرکت ها و NGO هاست.
به قلم
ایرج رضایی مدرس دانشگاه وعضو شورای شهر اراک
  • منبع خبر : اختصاصی آرمانشهر