به گزارش پایگاه خبری آرمانشهر خبر، به گزارش خبرگزاری ایمنا، علی شجاعی در سی‌وسومین نشست از سلسله نشست‌های بازآفرینی شهری با موضوع «باستان‌شناسی شهری و باستان‌شناسی شهرداری» که به همت محمدعلی ایزدخواستی، مدیرعامل سازمان نوسازی و بهسازی شهر اصفهان، به‌عنوان رئیس دبیرخانه انتقال تجربیات بازآفرینی منطقه دو کشور برگزار شد، اظهار کرد: این نشست نشان […]
به گزارش پایگاه خبری آرمانشهر خبر،
به گزارش خبرگزاری ایمنا، علی شجاعی در سی‌وسومین نشست از سلسله نشست‌های بازآفرینی شهری با موضوع «باستان‌شناسی شهری و باستان‌شناسی شهرداری» که به همت محمدعلی ایزدخواستی، مدیرعامل سازمان نوسازی و بهسازی شهر اصفهان، به‌عنوان رئیس دبیرخانه انتقال تجربیات بازآفرینی منطقه دو کشور برگزار شد، اظهار کرد: این نشست نشان از تغییر رویکرد سازمان نوسازی بهسازی شهرداری اصفهان است و بی‌شک در این مسیر سخت و پردردسر تا رسیدن به نتیجه مطلوب راه طولانی در پیشرو داریم.
وی افزود: عنوان نشست‌ها، مجموعه نشست‌های بازآفرینی شهری پایدار است و برای رسیدن به این هدف و مسئله شهر پایدار نمی‌توانیم از انجام مطالعات باستان‌شناسی در فرسایش شهری چشم‌پوشی کنیم، زیرا در این زمینه اقدامات زیادی انجام نداده‌ایم و از کشورهای پیشرو بسیار عقب هستیم.
عضو هیئت علمی گروه باستان‌شناسی دانشگاه هنر اصفهان با بیان اینکه باستان‌شناسی، بازشناسی رفتار فرهنگی است، تاکید کرد: مطالعات باستان‌شناسی به صورت بالقوه این امکان را دارند که در پیشبرد اهداف آبادانی و پایداری سرزمین نقش داشته باشند.
شجاعی با اشاره به اینکه شهر یکی از مهمترین مؤلفه‌های گذشته است، گفت: باستان‌شناسان در بخشهای مختلف اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی، مذهبی و سیاسی برحسب علاقه‌ای که دارند وارد می‌شوند و تلاش می‌کنند تا پاسخ‌هایی برای سوالات خود بیابند؛ در این میان شهر یکی از مهمترین مؤلفه‌های فهم گذشته از نظر باستان‌شناسان است و شاید موضوعاتی همچون کشاورزی، دامپروری و کوچ در نگاه اول ارتباطی با مساله شهر نداشته باشد، اما همه اینها در خدمت شکل‌گیری ایجاد شهرهایی پایدار است.
وی با بیان اینکه کشور نزدیک به هشت هزار سال سابقه شهری دارد، ادامه داد: از چندین هزار سال پیش تاکنون پهنه‌ها و مناطق شهری ایران با مسائلی مواجه بودند و دغدغه‌هایی وجود داشته که امروزه شهرهای ما با آن‌ها مواجه هستند؛ همچنین اگر بخواهیم به سمت حیات پایدار پیش برویم چاره‌ای جز این نداریم که از تجربیات چندین هزار سال بسیار درخشان گذشته استفاده کنیم.
عضو هیئت علمی گروه باستان‌شناسی دانشگاه هنر اصفهان خاطرنشان کرد: محدوده جغرافیایی و تاریخی که در مطالعات تخصصی به نام فلات ایران می‌شناسیم که با محدوده امپراطور ساسانی برابری می‌کند و می‌دانیم که بسیاری از نخستین‌ها در این محدوده شکل گرفته است و در واقع ایران در دنیای بین‌النهرین توانسته نقش بسیار پررنگی برای بهبود شرایط زیست انسان ایفا کند.
فلات ایران اهمیت بسیاری از نظر مطالعات باستان‌شناسی دارد
شجاعی گفت: اولین فرایندهای مربوط به شناسایی و ذوب فلزات، اولین مسائل مربوط به شهر نشینی، اولین شهرها و اولین روستاها و اولین نمونه‌های مربوط به اهلی کردن حیوانات و گیاهان و مسائلی همچون ادیان جهانی و بسیاری از مسائل دیگر که در این محدوده شکل گرفته است؛ نشان می‌دهد که فلات ایران تا چه حد از نظر مطالعات باستان‌شناسی حائز اهمیت است.
وی افزود: به این ترتیب شناخت و مطالعه این شهرها می‌تواند در چشم‌انداز تحولات ملی و منطقه‌ای بسیار راهگشا باشد و به‌صورت بالقوه برای شرایط امروزه، نسخه‌های قابل درمانی بپیچد.
عضو هیئت علمی گروه باستان‌شناسی دانشگاه هنر اصفهان با اشاره به ایجاد ساختارهای پایداری برای حفظ آبادانی و شادابی شهرها تصریح کرد: شهر در توپوگرافی‌های هزاره دوم، منشأ حیات بوده و بهترین شیوه‌ها به شهرها مربوط می‌شده است تا خودش را به بهترین شکل به مردم نشان دهد.
باستان‌شناسی شهرداری، زمینه را برای انجام مطالعات شهری فراهم می‌کند
شجاعی گفت: ایران در دوره‌های پیش از اسلام به عنوان قلب تپنده جهان اسلام بوده و همواره مساله تعامل با سرزمین، اقلیم و محیط زیست متنوع مد نظر بوده است و به‌واسطه تجربه زیادی که پیشینیان در این زمینه به دست آورده‌اند، توانستند بهترین انتخاب‌های تأثیرگذار را داشته باشند.
وی با بیان اینکه حوزه فرهنگی ایران از نظر باستان‌شناسی حرفی برای گفتن دارد، ادامه داد: ایران در حوزه معماری، موفق به خلق ساختارهایی شد که نه تنها در نوع خودش منحصر به‌فرد بوده است، بلکه امروزه هم پس از گذشت صدها سال همچنان جز اولین‌ها است و نشانه‌ای از نفوذ فرهنگ معماری ایران در خارج از مرزهای سیاسی امروز وجود دارد.
عضو هیئت علمی گروه باستان‌شناسی دانشگاه هنر اصفهان تاکید کرد: این موضوع بسیار مهم است که حوزه فرهنگی ایران از لحاظ باستان‌شناسی حرف برای گفتن دارد و چالش‌هایی که شهرهای امروز ایران با آن دست به گریبان هستند در گذشته هم به شکل دیگری وجود داشته است، اما توانسته‌اند به‌واسطه تجربه گذشته زیستی که داشته‌اند، این مشکلات را به خوبی رفع کرده‌اند.
شجاعی با اشاره به اینکه باستان‌شناسی یک دانش فانتزی نیست، گفت: صرفاً این نیست که کاوشگران در دل کوه و طبیعت آثاری پیدا کنند و به موزه‌ها ببرند و افرادی برای تفریح از این آثار دیدن کنند، بلکه باستان‌شناسی به صورت بالقوه می‌تواند طرح درستی از آینده در اختیار امروزی‌ها قرار دهد.
وی اضافه کرد: باستان‌شناسی شهری از جمله یکی از دانش‌هایی است که از دل باستان‌شناسی شکل گرفت.
عضو هیئت علمی گروه باستان‌شناسی دانشگاه هنر اصفهان با بیان اینکه یکی از اولین نمونه‌های مطالعات باستان‌شناسی شهری به شهر اسلو پایتخت نروژ مربوط می‌شود که در قرن ۱۹ انجام شده است، خاطرنشان کرد: اولین ثبت و ضبط‌های لایه‌های زیرین شهری توسط پیمانکاران شهری و افرادی که مشغول توسعه و ساخت و ساز در شهر بودند، ثبت و ضبط شده است.
شجاعی گفت: در دهه ۶۰ میلادی ضرورت حضور باستان‌شناسان هنگام بازسازی شهرها پررنگ شد و از این دوره تا به امروز مسئله باستان‌شناسی با قدرت و دانش امروز پیش می‌رود و ثمرات آن را تمام شهرهای اروپا و ساکنان این شهرها مشاهده می‌کنند.
وی افزود: اهمیت باستان‌شناسی شهری تا حدی است که در بسیاری از جوامع جهانی می‌توانیم این موضوع را دنبال کنیم، همچنین جوامع جهانی خودشان را ملزم به مطالعات باستان‌شناسی کرده‌اند و منشور نامه و عهدنامه دارند.
عضو هیئت علمی گروه باستان‌شناسی دانشگاه هنر اصفهان با اشاره به قطع عضو پیکره شهرها تاکید کرد: باستان‌شناسی شهرداری، زمینه را برای انجام مطالعات شهری فراهم می‌کند.
شجاعی گفت: شهرهای شاخص دارای پیشینه بیشتری هستند و در کنار آن ضرورت اجتناب ناپذیر توسعه و عمران شهری ارائه راهکارهای عملی و نظارت بر حسن انجام لایه‌های باستانی بر عهده شهرها است.
باستان‌شناسی شهرداری، مساله مهمی است که زمینه را برای انجام مطالعات شهری در شهرها فراهم می‌کند.
وی ادامه داد: باستان‌شناسان شهرداری در درجه اول به درک وقایع و فعالیت‌های انسانی که در محدوده‌های سیاسی شهرها رخ داده است، توجه می‌کنند.
عضو هیئت علمی گروه باستان‌شناسی دانشگاه هنر اصفهان با اشاره به جای خالی سایت موزه‌ها در شهرهای ایران تصریح کرد: به‌طور طبیعی آثاری که طی سده‌ها در اروپا جمع‌آوری شده است، در موزه‌های شهر نگهداری می‌شود مجموعه‌ای که امروز در شهرهای ایران وجود ندارد.
شجاعی گفت: با انجام کاوش‌های باستان‌شناسی فضاهای کاوش شده در بسیاری از موارد به فضاهای باز تبدیل می‌شوند که امکان بازدید مردم و علاقمندان فراهم شود و اینگونه جاذبه‌های دیدنی شهرها افزایش پیدا می‌کند و توجه مردم به این مساله آشکار می‌شود.
وی با بیان اینکه مطالعات باستان‌شناسی شهرداری با ایجاد حس مالکیت در مردم باعث افزایش تقاضا در عموم مردم برای انجام مطالعات باستان‌شناسی می‌شود، اضافه کرد: به طور مشخص فعالیت‌های عمرانی توسط بخش دولتی و خصوصی انجام می‌شود و جنبه پیشگیرانه دارد و در نهایت بهترین پیشنهاد برای آن عرصه ارائه می‌شود.
عضو هیئت علمی گروه باستان‌شناسی دانشگاه هنر اصفهان تاکید کرد: سال ۲۰۱۳، نزدیک به ۸۰ هزار درخواست برای توسعه شهر صادر شد که ۲۲۰۰ تا از آن‌ها بررسی و نزدیک به ۸۰۰ نمونه از آن‌ها با مطالعات باستان‌شناسی به صورت کاوش انجام شده است و در تمام پروژه‌ها مشاوران وارد عمل شده‌اند تا گزارش‌ها را بررسی کنند.
هیچ دغدغه‌ای برای کاوش لایه‌های زیرین اصفهان وجود ندارد
شجاعی گفت: مدیران شهری به‌واسطه ابزارهای قانونی خاصی که دارند می‌توانند برای استفاده از منابع باستان‌شناسی بسیار مفید باشند و این تجربه‌ای است که شهرهای اروپایی پشت سر گذاشتند و می‌بینیم که چقدر توانسته‌اند برای شهرهایشان مفید واقع شوند.
وی با بیان اینکه شهر اصفهان به عنوان یکی از شهرهای مهم در فلات ایران و در جهان اسلام مطرح است، افزود: محدوده‌ای که به عنوان بافت تاریخی برای اصفهان مصوب شده، محدوده کوچکی است و مسجد جامع تا میدان نقش جهان و خیابان چهارباغ را در بر می‌گیرد.
عضو هیئت علمی گروه باستان‌شناسی دانشگاه هنر اصفهان خاطرنشان کرد: هیچ دغدغه‌ای برای کاوش لایه‌های زیرین اصفهان وجود ندارد و شناخت زیادی از لایه‌های باستانی آن نداریم، در این راستا آثار موجود در دوره سلجوقی اصفهان به ۱۰ عدد نمی‌رسد.
شجاعی گفت: انجام مطالعات باستان‌شناسی یک اولویت مهم و ضروری در شهرها است که پیش از انجام هر پروژه‌ای باید اجرا شود و مدیران شهری باید به این مساله توجه کنند.
به گزارش ایمنا، سلسله نشست‌های تخصصی بازآفرینی شهری هر هفته توسط «دبیرخانه انتقال تجربیات بازآفرینی منطقه دو کشور» برای مسئولان و تصمیم‌گیران حوزه بازآفرینی شهری شاغل در فرمانداری‌ها، شهرداری‌ها و استانداری‌های چهار استان اصفهان، فارس، قم و یزد برگزار می‌شود.
