به گزارش آرمانشهر فارس، موضوع تخریب خانه‌ها در بافت تاریخی شیراز و شکل‌گیری یک جریان رسانه‌ای حاوی برداشت‌ها، دیدگاه‌ها، مصاحبه‌ها و روایت‌های درست و غلط از این ماجرا، زمینه‌ساز برنامه‌ریزی میراث فرهنگی فارس برای یک بازدید از بافت تاریخی شیراز با حضور خبرنگاران شد.
این بازدید ساعت ۱۰ صبح چهارشنبه ۲۶ بهمن، مقابل حرم امامزاده ابراهیم(ع) بازدیدی با حضور رئیس پژوهشگاه میراث فرهنگی، مدیر روابط عمومی وزارت و مدیرکل و معاونان میراث فرهنگی استان فارس آغاز شد که با پیوستن مدیرکل دفتر فنی استانداری و شهردار منطقه فرهنگی و تاریخی شیراز ادامه یافت.
یکی از مباحث طرح شده در این مسیر، طرح پیشنهادی ایجاد معبر دسترسی بین حرم امامزاده ابراهیم(ع) و بین‌الحرمین و اقدامات شهرداری در این راستا بود؛ ناصر رهسپار، مالک یکی از واحدهای این محدوده، مدعی بود که شهرداری خواستار واگذاری بوده و یکی از اختلاف‌ها، قیمت تعیین شده است.
مدیرکل میراث فرهنگی فارس تاکید کرد که با توجه به قرار داشتن شماری از بناهای تاریخی یا واجد ارزش تاریخی در این محور، هرگونه طرح و مصوبه‌ای باید با نظر این اداره کل و تائیدیه آن همراه باشد و تاکنون هیچ طرح و برنامه‌ای در خصوص ایجاد و تعریض معبر در محدوده مورد اشاره به آن اداره ارجاع نشده است.
مصلی‌نژاد، شهردار منطقه هشت شیراز در این بازذدید اظهار کرد: شهرداری برنامه‌ای برای تعریض این مسیر ندارد و اعلام اخطار هم اگر انجام شده باشد تنها محدود به واحدهای مسکونی است که طبق قوانین، به دلایلی مخاطراتی برای ساکنین یا عابرین داشته باشند.
مصیب امیری، رئیس پژوهشگاه میراث فرهنگی گفت: ارزش در طرح توسعه حرم مطهر حضرت شاهچراغ (ع)، استفاده از فضای بین این حرم مطهر و حرم مطهر سید علاالدین حسین (ع) مورد تایید میراث فرهنگی است و هیچ بنای ثبتی و با ارزشی در محدوده این طرح قرار ندارد و تخریب نمی شود.
رئیس پژوهشگاه سازمان میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی ادامه داد: تصمیمات گرفته شده امروز در این مورد با تصمیماتی که ۱۰ سال قبل گرفته شده است، تفاوت دارد.
وی با اشاره به ساخت هتل «بین الحرمین» هم گفت: این محدوده با هدف دسترسی به ۲ حرم مطهر در سال ۷۴ تخریب شد اما بهتر بود در آن زمان این اقدام و این دسترسی به انجام می رسید اما ضمن عدم ایجاد دسترسی، بخشی هم به مجتمع های تجاری و پارکینگ اختصاص یافت.
امیری تصریح کرد: بافت تاریخی ضوابط و حریم دارد و در پهنه ۳۶۰ هکتاری بافت تاریخی شیراز، ۴۱۰ اثر تاریخی ثبت شده وجود دارد و با وجود این ضوابط قطعا ساخت و سازی در این محوطه صورت نخواهد گرفت.
وی با اشاره به مباحثی که طی روزهای گذشته عنوان شد، گفت: این موضوع که حرم مطهر حضرت شاهچراغ (ع) و آستان مقدس سید علاالدین حسین (ع) کل مجموعه بافت ۳۶۰ هکتاری تاریخی شیراز را در بر بگیرد شبیه به یک شوخی بزرگ است.
امیری ادامه داد: این طرح در سال ۸۹ تحت عنوان مجموعه ۵۷ هکتاری تصویب شد اما در حال حاضر بدین معنا نیست که در مقیاس این مجموعه تعیین شده باید تخریب انجام شود و فضاهای جدید تجاری در این محوطه ایجاد نخواهد شد زیرا پروژه های مجتمع های تجاری اطراف این حرمین مطهر، امروز رونق لازم را ندارند و بسیاری از آنها خالی از کسبه هستند.
وی اضافه کرد: اگر اتصالی میان این دو حرم مطهر ایجاد شود بر مبنای سامان دهی و دسترسی انجام می شود و اگر بدنه ها بازسازی شود به ظرفیت گردشگری شهر شیراز کمک خواهد کرد که این موضوع اصلا به معنای تخریب نیست.
امیری ضمن قرائت آخرین نتیجه پژوهشگاه سازمان میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی هم اظهار کرد: بر اساس طرح مشاور گزینه مورد تایید میراث فرهنگی برای اتصال ۲ حرم مطهر، استفاده از فضای بین دو حرم است که هم اکنون با عرض مناسب وجود دارد و با ایجاد نظم هندسی و بدنه سازی مناسب، اتصال بین ۲ حرم مطهر را تامین خواهد کرد و هیچ بنای ثبتی و با ارزشی در محدوده طرح قرار نگرفته و تخریب نخواهد شد.
معاون عمرانی و اجرایی تولیت آستان حرم مطهر حضرت شاهچراغ (ع) هم در این بازدید گفت: حرم‌های مطهر همواره مظلوم واقع شده‌اند و در شهری نظیر شیراز، طرح‌های توسعه در محدوده حافظیه و زندیه هم اجرا شد اما آنقدر که بافت پیرامونی حرم رسانه‌ای شد آن طرح‌ها نشد.
صحرائیان ادامه داد: در سایر نقاط کشور شاهد اجرای طرح‌های گسترده در بافت‌های تاریخی بوده‌ایم و قطعا برای ایجاد فضای مناسب گردشگری مذهبی، نیازمند اتفاقاتی هستیم که باید در فضایی علمی و برمبنای اندیشه و قانون انجام شود، فضای پیرامونی حرم‌های مطهر به هر دلیل، امروز تبدیل به نقطه‌ای کانونی از آسیب‌های مختلف اجتماعی شده است، همه مردم ایران نسبت به ائمه و اهل بیت(ع) ارادت دارند، مردم شیراز در گذشته همواره شب‌های دوشنبه و جمعه، مسیر بین حرم‌های مطهر حضرت شاهچراغ(ع) و سیدعلاءالدین حسین(ع) را طی می‌کردند و از فضای معنوی موجود بهره می‌بردند.
وی اضافه کرد: تولیت آستان مطهر حضرت شاهچراغ(ع)، دارای مشاوران متخصص برای انجام اقدامات مختلف است، گفت: در تاریخ سابقه نداشته که تولیت حرم با دغدغه‌مندی اقدام به تملک و مرمت و بهسازی بناهای تاریخی و ارزشمند اطراف حرم کند. این اقدام از سوی تولیت شاهچراغ(ع) انجام شده است.
صحرائیان تاکید کرد: طی سال‌های اخیر تولیت آستان مقدس احمدی و محمدی یک سانتی‌متر از فضای پیرامونی ح اینکه تولیت شاهچراغرم را نه تملک نه تخریب نکرده است، حتی فشاری هم به هیچ فرد و دستگاهی وارد نکرده‌ایم و آنچه مطرح می‌شود، مربوط به سال‌های قبل از ۱۳۹۶ است، گفت: تولیت آستان شاهچراغ(ع) براساس اسناد موجود، در دهه هفتاد نسبت به اجرای طرح بین‌الحرمین به این شکل و هویت که اکنون مشاهده می‌کنید، مخالف بوده است؛ نباید به گونه‌ای جلوه داد که حرم و خادمان حرم در مقابل جامعه و مردم و میراث فرهنگی قرار داده شوند.
محمودرضا طالبان، مدیرکل راه و شهرسازی استان فارس با اشاره به پیشینه اجرای طرح‌های عمرانی در محدوده بافت‌های تاریخی کشور، گفت: در آن زمان، چنین فضایی در جامعه وجود نداشت که رسانه و فعالان میراث فرهنگی، مطالبه‌گری کنند، ای کاش چنین فضایی وجود داشت و از ابتدای دهه هفتاد طرح‌هایی در همه شهرها اعم از شیراز، اصفهان، مشهد، تهران و … اجرایی شد که نمونه آن، بین‌الحرمین و نیکان شیراز است، گفت: متولی این طرح‌ها مسکن و شهرسازی وقت بود که با ذهنیت ساماندهی آنها را اجرا کرد.
وی افزود: طی این سال‌ها شاهد تغییر در دیدگاه‌ها و تعامل بهتر بین دستگاه‌ها هستیم، گفت: طرح توسعه حرم در شیراز، در یک محدوده ۵۷ هکتاری تعریف و در شورای عالی شهرساز تصویب شد که ۱۷ تا ۱۸ هکتار آن محدوده بلافصل حرم بود.
طالبان اضافه کرد: طی سال‌های اولیه تصویب این طرح و اوایل دهه ۹۰، تخریب‌هایی در بافت تاریخی و نقاط متصل به مسجد عتیق انجام شد، گفت: در همان زمان عضو شورای شیراز بودم و موضع‌گیری و مخالفت کردم، در مقطع دیگری هم در خصوص اتصال خیابان ۹ دی به بلوار سیبویه، اعلام نظر و مخالفت کردم.
وی با اشاره به اینکه بیان چنین نکاتی برای مشخص شدن دیدگاه و موضع او به عنوان یک مدافع میراث فرهنگی است، گفت: این طرح در نیمه دهه ۹۰ با موضع‌گیری‌های میراث متوقف شد، تا اینکه در سفر اردیبهشت ماه رئیس جمهوری تعیین تکلیف این طرح به شورای توسعه و برنامه‌ریزی فارس تفویض شد.
طالبان با اشاره به اینکه طرح پیشنهادی اولیه در خصوص اتصال بین حرم‌های مطهر، محدوده‌ای با عرض حدود ۱۷۰ متر را در بر می‌گرفت، گفت: با رایزنی و تلاش و البته همراهی تولیت آستان مقدس احمدی و محمدی و استاندار فارس، طرحی در دستور کار قرار گرفت که حداکثر یک محدوده ۱.۳ هکتاری را در بر می‌گیرد، طرح پیشنهادی هنوز مصوب و اجرایی نشده است و هنوز طراحی برای اجرای این طرح نهایی نشده است و در این زمینه قطعا از نظر همه علاقمندان متخصص استفاده خواهیم کرد.
وی اعلام کرد: در طرح مد نظر، همه خانه‌ها و بناهای تاریخی ثبت شده و آثار ارزشمند واجد شرایط ثبت حفظ و بهسازی و مرمت می‌شود، گفت: برنامه، ایجاد یک میدانگاهی و معبر است و موضوع الحاق یک محدوده به حرمین شریف مطرح نیست.
